Mojose?

Mojosa estas A-vorto en Esperanto (la originala kaj plej ofte renkontata formo de la radiko mojos’) kun signifo egala al tiu de la angla vorto cool en ties signifo de moderna, bonega. Efektive temas pri mallongigo de triradika kunmetaĵo modernjunstila. Ĝi estas parto de la junulara esperanto-slango de la 2000-aj jaroj.

La vorto ekestis en novembro de 2003 dum la TEJK-seminario en Sötör (Hungario) per iniciato de Gregor Hinker, Felix Zesch, Carl Mäsak kaj ceteraj seminarianoj, kiam oni konstatis la fortan mankon de esperanto-vorto kiu signifus la samon kiel la angla vorto cool, sed ne en la laŭvorta senco (malvarmeta), sed en alia (moderna, bonega). Malkiel multaj aliaj proponoj pri slangaĵoj, ĝi ekuziĝis kaj enradikiĝis, kvankam ĝis nun preskaŭ nure inter la junuloj.

La seminaria laborgrupo konstatis, ke la esenco de la angla vorto cool tradukeblas kiel modernjunstila (emfazante tiel al moderneco, juneco kaj stileco), sed ĉar tion oni konstatis tro komplika, tro longa kaj ne tro cool-a, oni anstataŭe prenis la komencajn literojn de ĉiu de la tri radikoj (modern’ – jun’ – stil’) kaj el ili kreis mallongigon MJS, kiu (laŭ sia po-litera elparolo) provizis bazon por la nova adjektivo mojosa.

Ekzistantaj klarigoj pri tio, kiel ne eblis iu pli rekta esperantigo de la vorto cool kialigas, ke fonetika transpreno kula kreus konfuzon kun kuloj kaj transpreno de la baza signifo frida ne taŭgas pro tio, ke ĝi kaŭzus ambiguecon.

Ĉar la vorto mojosa estas ĝenerale taksata kiel adjektivo derivita de radiko mojos’, oni foje renkontas ankaŭ aliajn derivaĵojn faritajn de tiu sama radiko – ekzemple mojosega (=ege mojosa), mojosi (=esti mojosa), mojose (=per mojosa maniero) aŭ mojosulo (=mojosa ulo). Tamen ilia uzo ne tiom oftas kiel la uzo de la originala vorto.

Nuntempe la vorto mojosa (kaj sufiĉe malpli ofte ĝiaj derivaĵoj) trovas oftan uzon dum esperanto-konversacioj, precipe ene de la junulara medio. Male, plejmulto de la pli aĝaj esperantistoj neniam konantiĝis kun la signifo de tiu vorto. La reago kaj ĝia akcepto inter tiu ĉi grupo tamen ĝenerale estas milda, komprenema kaj multe pli pozitiva ol la reago al aliaj similaj eroj de la junulara slango (ekzemple la eksperimenta prepozicio na).

Kvankam mojosa rapide gajnas popularecon en junularaj esperantorondoj, kelkaj opinias ke eble temas nur pri forpasonta fenomeno. La kialo uzi la vorton estis manko de ekvivalento por la angla vorto “cool”, kiu estas jam vaste uzata de parolantoj de diversaj lingvoj. Kritikantoj atentigas ke kvankam la vorto “cool” ja estas moderna kaj junstila, ĝi ne signifas tion. Al tiu kritiko oni povas respondi, ke la signifo de “modernjunstila” ne estis difinita per la vortoj “moderna” aŭ junstila”, sed per la angla (kaj alilingva) vorto “cool”. Tial “mojosa” ja samsignifas al “cool”, kaj ne al “modernjunstila”. Tiun interpreton ankaŭ subtenas la efektiva uzo de la vorto “mojosa”.

FONTO: http://eo.wikipedia.org/wiki/Mojosa
Aŭtoroj: Kontribuintoj de Vikipedio
La teksto disponeblas laŭ la permesilo Krea Komunaĵo Atribuite-Samkondiĉe 3.0 Neadaptita

  1. Bjørn A. Bojesen

    Mojosa historio!

    Ha, mi ankaŭ estis en Sötör en 2003… Kaj tute maltrafis la ekeston de ”mojosa”!

    Ĉiuokaze, por tiuj kiuj sentas ke ”mojosa” estas iomete tro junamikeca por vera gangstero, ja ĉiam eblas ankaŭ per Esperanto esti hipa!
    (La anglaĵo ”hip” rekte kaj senkonflikte espigeblas…)

    Kalme salutas!

  2. espigeblas jes, sed cxu ni vere volas preni la ANGLAN vorton por krei novan, esperantistan vorton?
    “mojose”, kontrare, estas tute neutrala vorto… respeguligas ankaux niajn lingvprotektajn valorojn, kaj ne nur portas sencon.

  3. bjorn vi estas vera gangstero esperantista!!! mi atendas vortaron vian pri slangoj!!

  4. Bjørn A. Bojesen

    dankon roĝer! B-)

    al kataluna: jes, kelkfoje oni povas krei esperantistajn vortojn el anglaj vortoj – same kiel el alilingvaj vortoj. zamenhof faris tion multfoje: ”bird” > ”birdo”, ”in spite of” > ”spite” ktp.

    ne miskomprenu min: ”mojosa” estas tute mojosa vorto! :-)
    (”hipa” fakte estas iom alia afero…)

  5. “Mojosa” estas tute mojosa (kaj ja necesa) vorto. Ĝi multe plaĉas al mi! Koran dankon pro la klarigo.

  6. Longan vivon al Mojose !

  7. Mi aŭdis de angla parolanto ke “fresh/freŝa/freŝiga” estas bona alternativo al “cool”

  8. Kial ne diri ‘kuul’ prononcante ambaŭ ‘u’ojn

    Tio imitus kaj la francan kaj la anglan – kaj eble aliajn lingvojn

  9. Saluton.

    Ŝajne, malŝatantoj de la vorto ‘mojosa’ uzas la alternativan vorton ‘bonuma’. Mi ne malŝatas la vorton ‘mojosa’, sed mi elektas uzi ‘bonumo’ ĉar ĝi unuaaŭde mem alportas ideon de sia senco, anstataŭ ol devigi al iu, kiu ĝin aŭdas la unuan fojon, koni kiel tiu vorto formiĝis kaj ekestis.

    Humile salutas.

  10. Hej!

    Mi adoris ĉi tiun mojosa paĝo. Ĝi estas tre ege mojosa!!!
    Ĉu mojosa taŭgas por junulo ne tiel junulo? kkkkkkkkkkk
    Mi gratulas al la tuta skipo kiu kreis kaj tenadas ĉi tiun laŭdindan laboron

    Mojosajn brakumojn
    Rimado

  11. Estas laŭ mi tre strange difini la signifon de Esperanta vorto “per la angla (kaj alilingva) vorto “cool””. Tiu angla vorto havas diversajn signifojn por diversaj homoj, kaj en diversaj lingvoj, mi supozas. En la angla “cool” plej ofte signifas simple “bona”. Laŭ mi, ĝi pli ofte signifas “boneta” ol “bonega”; “it’s cool” plej ofte signifas proksimume “mi ne plendas”. Ekster esperantistaj diskutoj pri la vorto “mojosa” mi neniam renkontis la ideon, ke “cool” enhavas la ideon “moderna”. Laŭ mi la vorto ne enhavas tiun ideon en la angla, krom se oni uzas ĝin ironie aŭ moke pri la homoj, kiuj kutime uzadas tiun vorton.

    (Mi rimarkis, ke 6-jaruloj en mia regiono denove uzadas la vorton “wicked” por diri “bona”. Mi memoras, ke antaŭ 5 aŭ 10 jaroj mi aŭdis tiun vorton ĉe 20-jarulo kaj ridetis, ĉar tiam ĝi ŝajnis al mi eksmoda. Ŝajne ĝi intertempe repopulariĝis. OED havas la unuan citaĵon el 1920. Tiaj aferoj malaperadas kaj reaperadas relative rapide. Mi mem plu uzados la pli tradiciajn, ne laŭmodajn vortojn.)

  12. Jam delonge mi vidis kaj auxdis inter diversaj esperantistoj uzadon de vorto “krute” en sama signifo.

  13. Mi kredis, ke la vorto estis kreita dum la TEJO-seminario en Bruselo, en marto 2004. Sed ŝajne, ni nur jam estis inter la unuaj uzantoj de la nova vorto.

Komenti